Niet letterlijk, gelukkig! Maar sinds een paar weken is hij wel ‘een rebel’, ‘een crimineel’. Tenminste volgens de politiek. Want hij luistert niet meer, slaat zijn ouders en gooit spullen door het huis. Waarom hij dat doet? Tja, eigenlijk is de vraag: waarom niet? Je bent 6 jaar en mag opeens niet meer naar school. En de uitleg – de reden waarom – is niet te begrijpen. Althans niet voor hem.

De situatie bij ons thuis is geen uitzondering. Veel ouders kampen met hetzelfde probleem. In Nederland zitten maar liefst 2 miljoen kinderen thuis. Opgesloten. Ze zien op TV dat een baksteen gooien om je frustratie te uiten een effectieve manier is om zichtbaar te zijn. Sociale controle van leeftijdsgenoten? Is er niet of nauwelijks. Wie vertelt je dat je frustraties beter op een andere manier kan uiten. Waar is onze sociale omgang gebleven? Ook opgesloten…

‘Ja maar het volk wil het!,’ klinkt dan het tegenargument. O ja? Wie vormen het ‘volk’ dan precies? Kennelijk niet de mensen die op de barricaden klimmen. Iedereen die boos bestempelen als crimineel is niet alleen ronduit onfatsoenlijk, dat is een brevet van onvermogen. Natuurlijk is het allemaal niet zo zwart-wit. Bovendien zijn er altijd figuren die willen vechten, omdat ze dat leuk vinden. Maar er is ook een stille groep die het niet eens is met de maatregelen. Dus roeptoeteren dat 99% van het volk het met bestuursmaatregelen eens is, heeft helemaal niets met de werkelijke situatie te maken. Zulke uitspraken vallen onder de noemer gedragsbeïnvloeding. ‘Framing’ in moderne wetenschappelijke termen (o.a. Kahneman, D., & Tversky, A. (1979). Prospect theory: An analysis of decision under risk en Kahneman, D. (2011). Thinking, fast and slow). Daar zijn zelfs Nobelprijzen voor uitgereikt.

Jongeren tot 20 jaar zijn de bestuurders van de toekomst. Onder deze omstandigheden krijgen zij nu niet de kans om het fundament van onze waarden te leren. Sterker nog: met zulke retoriek wordt het ze juist afgeleerd. Want het enige wat de huidige bestuurders doen, is slaan met een nog grotere knuppel. Dus wat leren de toekomstige bestuurders? Slaan met een grote knuppel. Iedere oplossing is dan… een grotere hamer.

Hebben we dan niets geleerd van het verleden? Hoe vaak zijn er inmiddels steeds grotere wapens opgepakt om te slaan? En heeft dat echt geholpen? Nee, is het antwoord.

Kijk daarom eens in de spiegel. Laten we objectief bepalen waarom sommige mensen boos zijn. Of ze nu met stenen gooien, in stilte protesteren of net als mijn boze zoon niet meer willen luisteren. Alleen als je de oorzaak kunt wegnemen, heb je het pas opgelost.

Gaat mijn zoon met bakstenen gooien?